مثل نویسی کوه به کوه نمیرسد ادم به ادم میرسد
ضرب‌المثل «کوه به کوه نمیرسد، اما آدم به آدم میرسد»
این ضرب‌المثل یکی از ضرب‌المثل‌های معروف و پرکاربرد در زبان فارسی است که در بسیاری از موقعیت‌ها کاربرد دارد. این ضرب‌المثل به این معناست که هر کس در برابر دیگران هر طوری که رفتار کند، همانطور هم جواب می‌گیرد.
داستان این ضرب‌المثل
داستان این ضرب‌المثل در مورد دو آبادی است که در دامنه دو کوه بلند قرار داشتند. از میان این دو کوه، چشمه‌ای روان بود که به هر دو آبادی می‌رفت و زمین‌های آن‌ها را سیراب می‌کرد. این ماجرا ادامه داشت تا اینکه ارباب ده بالاکوه تصمیم گرفت برای به دست آوردن زمین‌های ده پایین و البته سلطه به مردم آن، راه چشمه را به پایین‌کوه ببندد.
با این اتفاق، زمین‌های ده پایین کم‌کم خشک شدند و مردم به نشانه اعتراض همراه با کدخدا به ده بالاکوه رفتند. اما ارباب آن ده در جواب این اعتراض‌ها گفت که یا رعیت او شوند یا تا ابد بی‌آب خواهند ماند. او گفت: «بالاکوه مثل ارباب است و پایین‌کوه مثل رعیت. این دو کوه هرگز به هم نمی‌رسند. من ارباب هستم و شما رعیت!»
مردم ده پایین از این پیشنهاد و این حرف ناراحت شدند. چند روزی گذشت تا اینکه تصمیمی گرفتند. به پیشنهاد کدخدای ده، بیل و کلنگ را برداشتند و زمین را کندند و قنات حفر کردند. با این کار، آب چشمه دوباره به زمین‌های آن‌ها راه پیدا کرد و کم‌کم چشمه بالاکوه خشک شد.
خبر به ارباب بالاکوه رسید. او چاره‌ای جز تسلیم نداشت. به ده پایین رفت و گفت: «شما با این کار چشمه ما را خشک کردید. اگر می‌توانید سر یکی از قنات‌ها را به طرف ده ما برگردانید.»
کدخدای ده پایین گفت: «اولاً؛ آب از پایین به بالا نمی‌رود. بعد هم یادت هست که گفتی: «کوه به کوه نمیرسد». تو درست گفتی: «کوه به کوه نمیرسد، اما آدم به آدم میرسد.»»
نکاتی درباره این ضرب‌المثل
-
این ضرب‌المثل بر پایه قانون کارما است. قانون کارما می‌گوید که هر کاری که انجام می‌دهیم، در نهایت به خودمان برمی‌گردد.
-
این ضرب‌المثل به ما یادآوری می‌کند که باید با دیگران با احترام رفتار کنیم و از انجام کارهای ناشایست خودداری کنیم، زیرا ممکن است در آینده به خودمان برگردند.
کاربرد این ضرب‌المثل
این ضرب‌المثل را معمولاً زمانی به کار می‌بریم که فردی در مقابل ما کاری ناعادلانه و ناشایست انجام می‌دهد و در نهایت، فردی که در حقش این رفتار ناروا انجام شده، می‌تواند در مقام جبران و یا تلافی آن رفتار با طرف مقابل بر بیاید. در این زمان است که پس از اعتراض طرف مقابل می‌گویند که «کوه به کوه نمیرسد، اما آدم به آدم میرسد».
برای مثال، فرض کنید که فردی در محل کار شما، بدون هیچ دلیلی، در حق شما کار ناشایستی انجام می‌دهد. در نهایت، شما موفق می‌شوید که از او انتقام بگیرید. در این صورت، می‌توانید بگویید: «کوه به کوه نمیرسد، اما آدم به آدم میرسد.»
یا فرض کنید که فردی در خیابان، به شما توهین می‌کند. شما در همان لحظه، نمی‌توانید کاری در مقابل او انجام دهید. اما چند روز بعد، او را در همان خیابان می‌بینید و به او توهین می‌کنید. در این صورت، می‌توانید بگویید: «کوه به کوه نمیرسد، اما آدم به آدم میرسد.»
البته، این ضرب‌المثل همیشه به معنای تلافی و انتقام نیست. گاهی اوقات، این ضرب‌المثل به معنای این است که هر کس در برابر دیگران هر طوری که رفتار کند، در نهایت، عاقبت کارش به خودش برمی‌گردد. برای مثال، فردی که همیشه به دیگران کمک می‌کند، در نهایت، دیگران هم به او کمک خواهند کرد.
